Vrdnik je staro fruškogorsko naselje, izgrađen u prostranom proširenju Vrdničkog basena. Na obližnjem bregu nalaze se ostaci tvrđave, a uz severnu ivicu naselja je manastir Ravanica.
Prema nekim podacima Vrdnik kao naselje spominje se u pisanim izvorima već od 1315. godine kao Rendek, Rednuk i Regnic. Jedan je od najstarijih i najznačajnijih srednjovekovnih gradova na teritoriji današnje Vojvodine, o čemu svedoče ruševine utvrđenja severno od naselja Vrdnik, branič-kula, koju podižu Ugari da bi se zaštitili od turskih upada. Ugari su ispod kule, na lokaciji sadašnjeg naselja Vrdnik izgradili jako utvrđenje i nazvali ga Rendor tj. Renduk, što znači redar (stražarsko mesto). Grad Rednek bio je središte Sremske županije, a imao je status privilegovanih naselja u kojima su se održavali srednjovekovni sajmovi. Prostrana turska osvajanja ostavila su Vrdničku kulu duboko u zaleđini, pa je njen vojnostrateški značaj početkom 16. veka sasvim iščezao.
Nestankom kule Vrdnik je degradiran u obično selo. Njega su činila dva karakteristična i jasno izdvojena dela. Veći deo je bio na jugu i to je bio Vrdnik Selo. Na severu preko puta potoka bio je manji deo, Vrdnički Prnjavor
Od početka 19. veka Vrdnik se nije mnogo razlikovao od ostalih sela na južnim padinama Fruške gore. Tada su u dolini potoka otkrivene naslage mrkog uglja i počela njegova eksploatacija. Pronalazak mrkog uglja u Vrdniku početkom 19. veka i razvoj rudnika mrkog uglja stvorilo je uslove za preobražaj tadašnjeg malog i teško pristupačnog sela Vrdnik u industrijsku varošicu početkom 20. veka, sa železničkom stanicom, izgrađenom prugom i elektrifikacijom mesta, termoelektranom, bioskopom, plesnom dvoranom, urbanizovanim kolonijama (Starom i Novom Kolonijom), činovničkim redom zgrada. Broj stanovnika iz različitih delova Evrope se doseljava i ova sredina dobija retku specifičnost multinacionalnog i multikonfesionalnog obeležja. Razvojem rudarstva i širenjem naselja spojena su do tada četiri odvojena dela Vrdnik-selo, Prnjavor (naselje bivših manastirskih kmetova manastira Ravanice), Stara i Nova Kolonija (rudarska naselja). Naselje je postalo veliko ali nije pridobilo funkciju značajnijeg centralnog mesta.
Početak eksploatacije mrkog uglja 1804. godine, označio je polet u razvoju naselja, a prestanak rada u rudniku 1968. godine privremenu stagnaciju. Pojava termomineralne vode označila je nov prosperitet u razvoju. Vrdnik je doživeo strahoviti udarac zatvaranjem rudnika ali već sedamdesetih godina grade se turistički i banjski objekti u zoni ugašenog rudnika i na terenu nekadašnjeg rudarskog kupatila.
Nekad poznat i čuven po rudniku mrkog uglja, Vrdnik je danas poznato banjsko mesto sa razvijenom banjskom funkcijom.
Duga rudarska tradicija u prošlosti zajedno sa sadašnjom banjskom funkcijom mesta doprinela je stvaranju današnjeg izgleda naselja.
